• Kültür “insanların yaşamları boyunca edindikleri değerler, tutumlar, alışkanlıklar bütünü” olarak tanımlanabilir.
• Kültürün yeni kuşaklara aktarılması toplumsallaşma süreci dediğimiz kavram ile gerçekleşir.
• Kültür bir toplumda yaşayan insanların değer ve tutumlarını şekillendirir. Bu bağlamda her toplumda yaşayan insanların farklı düşünce ve davranış tarzları geliştirmesi, kültürün de farklılaşmasına neden olur. Yeme içme, giyim, düşünce, selamlaşma, kutlama, eşitlik, ahlak gibi pek çok kültür öğesi toplumdan topluma farklılaşır.
Kültürün iki temel boyutu vardır:
• MADDİ KÜLTÜR: Bir toplumda üretilen fiziksel unsurlardır. Giyim tercihleri, mimari yapılar, kullanılan eşyalar maddi kültüre örnek olarak verilebilir.
• Örneğin;
Ahmediye, Bindallı, Gelin teli v.b
(Akten Köylüoğlu-Kadim Şehir Gaziantep adlı kitapta derlenen bütün adetler bu bölüme eklenebilir..)
.Esenbek Cami
.Tütün Hanı
.Balıklı Kasteli
.Gazali Hamamı
.Kuyumcular Bedesteni v.b. yapılar
NOT: Nusret Çam-Envanter 27 Adlı kitapta yer alan bütün mimari yapılar bu bölüme eklenebilir..
• MANEVİ KÜLTÜR: Gelenek, değer yargıları, inanç, yasalar, ahlak gibi kültür unsurlarını yansıtır. Örneğin; Gaziantep kültürünü meydana getiren unsurlar; halkın konuşma, yaşama ve çeşitli konulardaki inanışlarıdır.
-Antep ağzı
-Usta-çırak geleneği
Özel günlerde yapılan etkinlikler (dini bayramlar, milli bayramlar, şölen ve şenliklerde yapılan uygulamalar)
• Manevi kültür ile maddi kültürün değişim hızı birbiriyle paralel hızda değişmez. Çoğunlukla maddi kültür unsurları daha hızlı değişir. İşte maddi kültür ile maddi olmayan kültür değişikliklerinde yaşanan ara döneme kültürel gecikme adı verilir.
Günlük Kullanımda Kültür Kelimesi
”Kültür kelimesi günlük dilde o kadar farklı anlamlar, konseptler ve bağlamlarda kullanılmakta ki, bu hem bir anlam genişlemesi hem de bir anlam kaybı halini almış durumda… Kültür hem deyimsel olarak kullanılırken hem de bu kelimeden sayısız kelime türetilmiş durumda (yemek kültürü, tartışma kültürü, çalışma kültürü…)”
Kültür Kelimesinin Kökeni
” Kültür kelimesi Latince ”ekmek, ekilebilir hale getirmek” anlamına gelen uzak kök ”colere” sözcüğünden ”cultura” ve ”cultus” (ziraat, yetiştirmek, imar, bitkilendirme ve işlenilebilir toprağın işlenmesi) yakın kök olarak türemiştir. Tarımla ilgili olan tüm bu kullanımların ortak noktası doğal olarak, insan eli değmeden oluşan şeylerin aksine, biçimlenerek meydana getirilmiş yani ”insan tarafından yapılmış olanı” nitelemesidir.”
”Colere sözcüğünden yakın kök cultura olarak türemiştir. Sonrasında bu anlamlar ayrılmış ve ”ikamet” anlamına gelen ”colonus” kelimesinden ”colony”, ”ibadetle onurlandırmak” anlamına gelen ”cultus” kelimesinden ”cult”a dönüşmüştür. Kültür ilk kullanımlarının tümünde bir sürecin adıydı: bir şeyin özellikle ekinler ve hayvanların bakımı.”
Kültür’ün Gerçek Anlamı Oluşuyor: Birmingham School
Günümüzde kültürel çalışmaların genel kabulünü oluşturan kültür tanımı, 20.yüzyılda Birmingham Kültür Araştırmaları Enstitüsü’nden Raymond Williams tarafından ortaya konulmuştur. Williams kültürü yaygın kullanımının aksine herkese ait olan bir yaşam şekli (the way of life) olarak tanımlamıştır.
Birminhgam Ekolü üyelerine göre kültür bir tabakaya, bir topluma, bir sınıfa, belirli bir çevreye ait olan bir şey değildir. Kültür insanların yaşayış biçimidir. Bununla kast edilen şey insanlar tarafından oluşturulmuş olan her şeyin kültürün bir parçası olduğudur. Kültür yalnızca klasik müzik parçaları ve elitlerce üretilip tüketilen sanat eserleri değil, farklı tabakalardan insanların kavrayış, etkileşim ve var olma biçimidir.
Kaynak:
- NÜNNING, Ansgar, Text, Vielfalt der Kulturbegriffe
- WILLIAMS, Raymond, Anahtar Sözcükler, İletişim Yayınları, Temmuz 2018
DİĞER BLOG YAZILARI
